I. POSTANOWIENIA OGÓLNE.

§ 1.

Stowarzyszenie powstałe w 1946 r. z utworzonego w 1925 r. i działającego
do wybuchu II wojny światowej Polskiego Związku Towarzystw
Głuchoniemych, powstałego ze zjednoczenia istniejącego
od 1876 r. ruchu społecznego głuchych na ziemiach polskich, a działające
na podstawie niniejszego Statutu, noszące nazwę "Polski Związek Głuchych"
- jest spadkobiercą i bezpośrednim kontynuatorem tradycji oraz dorobku
ideowego i rehabilitacyjnego tego ruchu.

§ 2.

Stowarzyszenie Polski Związek Głuchych (PZG) zwane dalej Związkiem,
jest dobrowolnym, samorządnym zrzeszeniem osób niesłyszących
i innych osób z uszkodzonym słuchem oraz osób słyszących, którym są
bliskie problemy rehabilitacji tej grupy osób.

§ 3.

Terenem działania Związku jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 4.

Siedzibą władz naczelnych Związku jest m.st. Warszawa.

§ 5.

Związek opiera swoją działalność głównie na pracy społecznej członków
i wolontariuszy. Do prowadzenia swych spraw może zatrudniać
pracowników.

§ 6.

1. Związek powołuje oddziały i koła. 2. Terenowymi jednostkami
organizacyjnymi Związku są: oddziały, koła oraz inne jednostki
organizacyjne, o których mowa w § 7a. ust. 1 służące do realizacji
celów statutowych.

§ 7.

1. Związek i jego oddziały posiadają osobowość prawną.
2. Koła terenowe Związku mogą uzyskać osobowość prawną na
podstawie uchwały Zarządu Głównego Związku.

3. Związek nie odpowiada za zobowiązania oddziałów i kół terenowych
posiadających osobowość prawną.

§ 7a.

1. Związek i jego oddziały mogą tworzyć inne jednostki organizacyjne
o których mowa w § 6 ust. 2 takie jak: centra i ośrodki diagnozy
i rehabilitacji dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych z uszkodzonym
słuchem; wojewódzkie ośrodki rehabilitacji i wsparcia społecznego
niesłyszących; terenowe ośrodki rehabilitacji i wsparcia społecznego
niesłyszących, domy dziennego pobytu, kluby i centra integracji społecznej.

2. Inne jednostki organizacyjne, o których mowa w ust.1 nie mają
osobowości prawnej i podlegają w całości władzom Związku lub
oddziału, które je utworzyły.

3. Władze Związku lub oddziału tworzące inne jednostki organizacyjne
nadają im regulamin działania.

4. Związek lub oddział, które utworzyły inną jednostkę organizacyjną
mogą podjąć decyzję o jej likwidacji.

§ 8.

1. Związek może być członkiem krajowych i międzynarodowych
organizacji społecznych o takich samych lub podobnych celach.
2. Oddziały Związku mogą być członkami regionalnych i lokalnych
organizacji społecznych o zbieżnych celach działania.

§ 9.

1. Związek ma prawo używania sztandaru oraz odznak i pieczęci zgodnie
z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.

2. Za zasługi położone w realizacji zadań statutowych Związek może
nadawać odznaki honorowe osobom fizycznym i prawnym oraz instytucjom
i zakładom nie mającym osobowości prawnej.

II. CELE I ŚRODKI DZIAŁANIA.

§ 10.

Celem Polskiego Związku Głuchych jest zrzeszanie, integracja
i rehabilitacja osób niesłyszących i innych osób z uszkodzonym słuchem,
wspólne rozwiązywanie ich problemów oraz działania w kierunku
wyrównywania szans rozwojowych, edukacyjnych, zawodowych i
społecznych, a w szczególności:

1) sprawowanie opieki nad dziećmi, młodzieżą i osobami dorosłymi
z uszkodzonym słuchem oraz nad dziećmi słyszącymi rodziców
niesłyszących - poprzez prowadzenie na zlecenie lub współuczestnictwo
w rehabilitacji słuchu i mowy, udzielaniu im pomocy w podnoszeniu
wykształcenia i kwalifikacji zawodowych,

2) sprawowanie opieki nad dziećmi i młodzieżą niesłyszącą
i z uszkodzonym słuchem oraz nad dziećmi słyszącymi rodziców
niesłyszących - udzielanie im pomocy w podnoszeniu wykształcenia
ogólnego i kwalifikacji zawodowych,

3) organizowanie i prowadzenie pracy oświatowej, kulturalnej, zawodowej
i społecznej w środowisku osób niesłyszących i ich rodzin,

4) organizowanie i prowadzenie działalności szkoleniowej w różnych
formach szkolnych i poza szkolnych, w tym - w szczególności w zakresie
języka migowego,

5)  organizowanie własnych form rekreacji ruchowej, turystyki
krajoznawstwa, sportu masowego oraz wypoczynku dzieci, młodzieży
oraz wszystkich osób z uszkodzonym słuchem,

6) prowadzenie społecznej i zawodowej rehabilitacji osób niesłyszących
i z uszkodzonym słuchem,

7) ochrona praw i interesów oraz udzielanie pomocy w sprawach
socjalno-bytowych,

prowadzenie działań w zakresie ochrony i promocji zdrowia oraz
profilaktyki zdrowotnej i społecznej,

9) propagowanie w społeczeństwie problemów ochrony słuchu
i rehabilitacji osób niesłyszących i z uszkodzonym słuchem oraz
podejmowanie działań zmierzających do zapobiegania inwalidztwu słuchu.

10) promocja zatrudnienia i aktywizacja zawodowa pozostających bez
pracy osób niesłyszących i z uszkodzonym słuchem na otwartym rynku
pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;

11) udzielanie pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom
z uszkodzonym słuchem w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania
szans tych rodzin i osób – w szczególności pomoc ubogim;

12) prowadzenie działalności charytatywnej;

13) podtrzymywanie tradycji kulturowej osób z uszkodzonym słuchem,
pielęgnowanie polskości oraz rozwoju świadomości narodowej
i obywatelskiej;

14) prowadzenie działań integracyjnych poprzez realizowanie różnorodnych
form terapii wspólnie dla osób niesłyszących i słyszących;

15) upowszechnianie i ochrona praw kobiet oraz działalność na rzecz
równych praw kobiet i mężczyzn;

16) prowadzenie działalności wspomagającej rozwój gospodarczy,
w tym rozwój przedsiębiorczości osób z uszkodzonym słuchem;

17) prowadzenie działalności wspomagającej rozwój wspólnot
i społeczności lokalnych;

18) nauki, edukacji, oświaty i wychowania;

19) kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji;

20) porządku i bezpieczeństwa publicznego osób z uszkodzonym słuchem
oraz przeciwdziałania patologiom społecznym (np. alkoholizmowi,
narkomanii);

21) upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód
obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;

22) działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów
i współpracy między społeczeństwami;

23) działań przeciwko wykluczeniu społecznemu osób z uszkodzonym słuchem;

24) działań związanych z ochroną praw konsumenta;

25) promocji i organizacji wolontariatu.

26) ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego.

27) prowadzenia punktów poradnictwa zawodowego, prawnego,
psychologicznego, pedagogicznego, społecznego i rodzinnego.

28) promocja osiągnięć społecznych, intelektualnych i artystycznych
osób niesłyszących i z uszkodzonym słuchem.

29) prowadzenie działalności informacyjnej i doradczej.

§ 11.

Związek może udzielać pomocy doraźnej osobom niesłyszącym i z wadą
słuchu nie zrzeszonym w Związku.

§ 11a.

1. Związek może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji celów statutowych.

2. Dochód z działalności gospodarczej jest w całości przeznaczany na
realizację celów statutowych określonych w § 10.

§ 12.

Dla realizacji powyższych celów i zadań Związek może:

a) prowadzić:

* ośrodki, poradnie, placówki i inne podmioty diagnozy, rehabilitacji
i reedukacji dla dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem, oraz dla dzieci słyszących rodziców niesłyszących,

* ośrodki, punkty i inne placówki rehabilitacji i pomocy dorosłych
niesłyszących i osób z innymi uszkodzeniami słuchu,

* placówki kulturalne, oświatowe, rekreacyjno-rehabilitacyjne,

* ośrodki i placówki metodyczne do prowadzenia rehabilitacji i szkolenia,

* ośrodki i placówki opieki i pomocy osobom w podeszłym wieku.

* ośrodki i placówki kształcenia i przekwalifikowania zawodowego.

* podmioty działalności gospodarczej, a w tym - zakłady pracy chronionej,
zakłady aktywizacji zawodowej dla zatrudnianych osób z uszkodzonym
słuchem w celu rehabilitacji zawodowej i społecznej,

* ośrodki terapii i profilaktyki zdrowotnej i społecznej, warsztaty terapii
zajęciowej, domy dziennego pobytu itp.,

b) organizować:

* kształcenie i dokształcanie w różnych formach szkolnych i poza szkolnych
, prowadzić szkolenia w zakresie języka migowego dla różnych grup
społecznych i zawodowych;

* lokalne centra wolontariatu wspierające osoby z uszkodzonym słuchem;

* wystawy, warsztaty i inne formy działalności zmierzające do propagowania
kultury i odnowy tradycji narodowej;

* turnusy rehabilitacyjne, imprezy kulturalno-oświatowe, sportowo
rekreacyjne, wystawy i inne formy zajęć w zakresie swojej działalności,

c) wydawać: czasopisma, biuletyny informacyjne i inne publikacje dotyczące
spraw środowiska,

d) współpracować:

* z właściwymi organami państwowymi, samorządowymi, organizacjami
politycznymi, społecznymi, wyznaniowymi, zawodowymi, młodzieżowymi
oraz z instytucjami naukowo-badawczymi i leczniczymi,

* z zagranicznymi i krajowymi organizacjami społecznymi, zrzeszającymi
osoby niesłyszące i z uszkodzonym słuchem, które zajmują się
problematyką wad słuchu w celu integracji tych środowisk.

e) uzyskiwać środki na realizację celów Związku poprzez m.in. prowadzenie
różnych form działalności gospodarczej oraz odpłatnej działalności
statutowej w niektórych jej formach.

III. CZŁONKOWIE, ICH PRAWA I OBOWIĄZKI.

§ 13.

1. Członkowie Związku dzielą się na:

1) zwyczajnych,

2) wspierających,

3) honorowych.

2. Członkiem zwyczajnym może być osoba fizyczna, która nie słyszy lub
ma uszkodzony słuch lub która słyszy i są jej bliskie cele Związku wskutek
więzi rodzinnej z inwalidą słuchu lub pracy zawodowej albo społecznej
w Związku lub w innej instytucji związanej z rehabilitacją osób niesłyszących
lub z uszkodzonym słuchem.

3. Członkiem wspierającym może być pełnoletnia osoba fizyczna lub
osoba prawna, która popiera materialnie cele Związku.

4. Członków zwyczajnych przyjmują do Związku i skreślają właściwe zarządy
kół, a członków wspierających zarządy oddziałów Związku. Gdy kandydatem
na członka wspierającego Związku jest jednostka czy instytucja o zasięgu
ogólnopolskim lub międzynarodowym - przyjmuje i skreśla Zarząd Główny.

§ 14.

1. Osobom szczególnie zasłużonym w działalności Związku może być
nadana godność członka honorowego.

2. Godność członka honorowego Związku nadaje Krajowy Zjazd Delegatów
na wniosek Zarządu Głównego.

3. Członek honorowy Związku ma wszystkie prawa członka zwyczajnego.

§ 15.

Członkiem Związku może być także cudzoziemiec:

1) członkiem zwyczajnym - o ile przebywa na stałe lub okresowo na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej,

2) członkiem wspierającym - niezależnie od miejsca przebywania, o ile
materialnie lub w inny sposób wspiera działalność Związku.

§ 16.

1. Członkowie zwyczajni Związku mają prawo:

1) wybierać i być wybieranymi do władz Związku,

2) składać wnioski dotyczące działalności Związku do wszystkich władz
związkowych,

3) korzystać z pomocy i urządzeń Związku.

2. Członkom zwyczajnym w wieku od 16 do 18 lat przysługują uprawnienia
wymienione w ust. 1 z ograniczeniem czynnego i biernego prawa
wyborczego wyłącznie do władz koła Związku.

3. Członkom zwyczajnym w wieku poniżej 16 lat przysługują uprawnienia
wymienione w ust. 1 z wyjątkiem czynnego i biernego prawa wyborczego

do władz Związku. Jeżeli jednak członkowie poniżej 16 lat zrzeszeni są w
kole zrzeszającym wyłącznie małoletnich, mogą oni wybierać i być
wybieranymi do władz tego koła.

4. Członkom wspierającym przysługują wszystkie uprawnienia członków
zwyczajnych z wyjątkiem określonych w ust. 1 pkt. 1.

5.    Osoby prawne będące członkami wspierającymi Związku korzystają
z praw i wykonują obowiązki członkowskie przez swoich przedstawicieli.

§ 17.

1. Członkowie Związku są obowiązani:

1) przestrzegać postanowień statutu, regulaminów i uchwał władz Związku,

2) brać czynny udział w życiu i działalności Związku,

3) przestrzegać zasad współżycia społecznego,

4) regularnie płacić składki członkowskie,

5) zwalnia się z opłacania składek członkowskich członków honorowych.

2. Postanowienia ust. 1 pkt. 3 nie mają zastosowania do członków
będących osobami prawnymi.

§ 18.

1. Przynależność do Związku ustaje w razie:

1) śmierci członka,

2) dobrowolnego wystąpienia zgłoszonego na piśmie,

3) zalegania z płaceniem składek przez okres ponad jeden rok,

4) likwidacji osoby prawnej,

5) wykluczenia prawomocnym orzeczeniem sądu koleżeńskiego,

6) skazania na utratę praw publicznych.

2. Osobom fizycznym skreślonym z listy członków przysługuje odwołanie
do właściwego zarządu oddziału, a osobom prawnym do Zarządu
Głównego - w ciągu jednego miesiąca od daty doręczenia zawiadomienia
o skreśleniu.

§ 18.a

Zabrania się:

1) udzielania pożyczek lub zabezpieczenia zobowiązań majątkiem
Polskiego Związku Głuchych w stosunku do jego członków, członków
organów lub pracowników oraz osób, z którymi pracownicy pozostają w
związku małżeńskim albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa
w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do
drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub
kurateli, zwanych dalej „osobami bliskimi”;

2) przekazywania majątku Polskiego Związku Głuchych na rzecz swoich
członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na
zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, w szczególności jeżeli
przekazanie to następuje bezpłatnie lub na preferencyjnych warunkach;

3) wykorzystywania majątku Polskiego Związku Głuchych na rzecz członków
, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach
innych niż w stosunku do osób trzecich, chyba że wykorzystanie to
bezpośrednio wynika ze statutowego celu Związku;

4) zakupu na szczególnych zasadach towarów i usług od podmiotów,
w których uczestniczą członkowie Polskiego Związku Głuchych, członkowie
jego organów lub pracownicy oraz osoby im bliskie.

IV. WŁADZE I STRUKTURA ORGANIZACYJNA ZWIĄZKU.

§ 19.

1. Władzami naczelnymi Związku są:

1) Krajowy Zjazd Delegatów,

2) Zarząd Główny,

3) Główna Komisja Rewizyjna,

4) Główny Sąd Koleżeński.

2. Władzami oddziału Związku są:

1) zjazd delegatów oddziału,

2) zarząd oddziału,

3) komisja rewizyjna oddziału,

4) sąd koleżeński oddziału.

3. Władzami koła Związku są:

1) walne zebranie członków koła,

2) zarząd koła,

3) komisja rewizyjna koła.

Komisje rewizyjne są wybierane w kołach, które liczą ponad 100 członków.
W kołach, w których nie wybiera się komisji rewizyjnej, kontrolę sprawuje
bezpośrednio komisja rewizyjna oddziału.

§ 20.

Kadencja wszystkich władz Związku trwa 5 lat. Kadencja władz koła
rzeszającego małoletnich trwa 2 lata.

§ 21.

1. Oddziały Związku powołuje i rozwiązuje Zarząd Główny.

2. Zasięg działania oddziału określa Zarząd Główny.

3. W przypadku rozwiązania oddziału w czasie trwania kadencji, prezes
i dwóch członków zarządu rozwiązanego oddziału wybranych przez zarząd
tego oddziału wchodzi w skład zarządu oddziału przejmującego
dotychczasowy teren działania oddziału rozwiązanego, przy czym prezes
wchodzi w skład prezydium zarządu tego oddziału.

§ 22.

1. Koła Związku są powoływane i rozwiązywane przez zarządy oddziałów.
Do utworzenia koła wymagana jest liczba co najmniej 30 członków, a w
szkolnych kołach 15 członków.

2. Uchwała zarządu oddziału o utworzeniu koła określa również jego
terytorialny zasięg działania.

3. W przypadku rozwiązania koła 1 członek zarządu rozwiązanego koła
wybrany przez zarząd tego koła wchodzi w skład zarządu koła przejmującego
teren działania koła rozwiązanego.

4. Członkowie koła zamieszkali w miejscowościach położonych poza
siedzibą władz koła, mogą uczestniczyć w pracach koła w grupie
związkowej utworzonej w danej miejscowości przez zarząd koła za zgodą
właściwego zarządu oddziału. Dla działalności grupy związkowej zarząd
koła wyznacza opiekuna.

V. WŁADZE NACZELNE ZWIĄZKU.

A. KRAJOWY ZJAZD DELEGATÓW.

§ 23.

1. Najwyższą władzą Związku jest Krajowy Zjazd Delegatów.

2. Do Krajowego Zjazdu Delegatów należy:

1) ustalanie ogólnych kierunków działalności Związku,

2) rozpatrywanie sprawozdań i wniosków Zarządu Głównego, Głównej
Komisji Rewizyjnej, Głównego Sądu Koleżeńskiego,

3) udzielanie absolutorium dla ustępującego Zarządu Głównego,

4) wybór prezesa Zarządu Głównego w pierwszej kolejności, a w
drugiej - 29 członków i 5 zastępców członków Zarządu Głównego, 7 członków i 3 zastępców członków Głównej Komisji Rewizyjnej i 5 członków i 2 zastępców członków
Głównego Sądu Koleżeńskiego,

5) nadawanie godności członka honorowego na wniosek Zarządu
Głównego,

6) uchwalanie statutu Związku i jego zmian,

7) podejmowanie uchwał o rozwiązaniu Związku i o przeznaczeniu jego
majątku.

§ 24.

1. W Krajowym Zjeździe Delegatów biorą udział z głosem decydującym
delegaci wybrani na zjazdach delegatów oddziałów oraz z głosem
doradczym członkowie naczelnych władz Związku, jeżeli nie są delegatami.

2. Liczbę delegatów i ich zastępców na Krajowy Zjazd Delegatów
wybieranych przez poszczególne oddziały ustala Zarząd Główny. Ustalane
liczby delegatów powinny być proporcjonalne do liczby zrzeszonych
członków zwyczajnych na terenie działania poszczególnych oddziałów.

3. Mandat delegata trwa przez całą kadencję nowo wybranych władz.

§ 25.

O terminie, miejscu i porządku obrad Zarząd Główny zawiadamia zarządy
oddziałów, delegatów raz członków władz Związku co najmniej na miesiąc
przed wyznaczonym terminem Krajowego Zjazdu Delegatów.

§ 26.

Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Delegatów zwołuje Zarząd Główny:

1) z własnej inicjatywy,

2) na wniosek Głównej Komisji Rewizyjnej,

3) na wniosek 1/2 liczby zarządów oddziałów.

§ 27.

Nadzwyczajny Krajowy Zjazd delegatów powinien być zwołany przez
Zarząd Główny w terminie 3 miesięcy od daty zgłoszenia wniosku
i obraduje wyłącznie nad sprawami, dla których został zwołany.

B. ZARZĄD GŁÓWNY.

§ 28.

1. Zarząd Główny składa się z 30 członków i 5 zastępców członków.

2. W przypadku rezygnacji lub niemożności pełnienia funkcji w okresie
kadencji prezesa wybranego przez Krajowy Zjazd Delegatów,
Zarząd Główny wybiera ze swojego grona w głosowaniu tajnym nowego
prezesa.

3. W razie zmniejszenia się w toku kadencji liczebności
Zarządu Głównego - w jego skład wchodzą zastępcy członków
Zarządu Głównego wybrani na Krajowym Zjeździe Delegatów,
w kolejności określonej liczbą uzyskanych głosów lub określonej przez
Zjazd.

§ 29.

Zarząd Główny jest najwyższą władzą Związku w okresie między Zjazdami.
Do Zarządu Głównego należy:

1) reprezentowanie Związku na zewnątrz,

2) kierowanie całokształtem działalności Związku zgodnie  uchwałami
Krajowego Zjazdu Delegatów,

2.a) opracowywanie i uchwalanie wewnętrznych aktów prawnych
i regulaminów Związku,

3) uchwalanie planów działalności i budżetu Związku oraz zatwierdzanie
rocznych sprawozdań z działalności,

4) podejmowanie uchwał w sprawach przyjmowania darowizn i zapisów
oraz nabywania, obciążania i zbywania majątku nieruchomego Związku,

5) podejmowanie uchwał w sprawie przynależności Związku do krajowych
i międzynarodowych organizacji społecznych, o których mowa w § 8,
jak też przedstawianie kandydatów Związku do władz tych organizacji,

5.a) nadawanie osobowości prawnej kołom terenowym Związku,

6) zawieszanie zarządów oddziałów lub poszczególnych ich członków
w razie wyraźnego braku aktywności w wykonywaniu zadań albo gdy ich
działalność jest niezgodna z prawem lub statutem Związku. Zawieszenie
poszczególnych członków zarządu oddziału nastąpić może po wydaniu
orzeczenia przez Główny Sąd Koleżeński w przedmiocie zawieszenia,
bądź na wniosek Głównej Komisji Rewizyjnej lub po zasięgnięciu jej opinii.
W razie zawieszenia całego zarządu oddziału, Zarząd Główny powołuje
zarząd tymczasowy, który pełni swe funkcje - do czasu wyboru nowego
zarządu przez zjazd delegatów oddziału,

7) uchylanie sprzecznych z prawem, postanowieniami statutu lub uchwałami
Krajowego Zjazdu Delegatów uchwał zarządów oddziałów,

rozpatrywanie okresowych sprawozdań z działalności Prezydium
Zarządu Głównego,

8.a) uchylanie uchwał Prezydium Zarządu Głównego podjętych w sprawach
należących do kompetencji Zarządu Głównego, a przekazanych z
upoważnienia do rozpatrywania przez Prezydium Zarządu Głównego.

9) powoływanie stałych lub doraźnych zespołów pracy programowej lub
organizacyjnej,

10) ustalanie wysokości wpisowego i składek członkowskich,

11) przygotowywanie wniosków na Krajowy Zjazd Delegatów.

§ 30.

1. Posiedzenia Zarządu Głównego odbywają się co najmniej raz na
pół roku i zwoływane są przez prezesa lub wyznaczonego wiceprezesa.

2. Posiedzenie Zarządu Głównego powinno być zwołane również na
wniosek Głównej Komisji Rewizyjnej albo co najmniej 1/3 liczby członków
Zarządu Głównego, w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku.

§ 31.

1. Prezydium Zarządu Głównego składa się z 7 - 9 członków, w tym
prezesa, 1 - 3 wiceprezesów i sekretarza.

2. Zarząd Główny na wniosek Prezesa wybiera ze swego grona
wiceprezesów, sekretarza i pozostałych członków Prezydium.

§ 32.

Prezydium Zarządu Głównego podejmuje decyzje w imieniu
arządu Głównego w okresie między jego posiedzeniami. Do Prezydium
Zarządu Głównego należy:

1) reprezentowanie Związku na zewnątrz,

2) przygotowywanie projektów planów i budżetu Związku oraz sprawozdań
z ich wykonania,

3) zarządzanie majątkiem i funduszami Związku w granicach budżetu
i zgodnie z uchwałami Zarządu Głównego,

5) kierowanie pracami Związku zgodnie z regulaminem uchwalonym
przez Zarząd Główny.

§ 33.

Posiedzenia Prezydium Zarządu Głównego odbywają się w miarę
potrzeby, nie rzadziej jednak niż 10 razy w roku i zwoływane są przez
prezesa lub wyznaczonego wiceprezesa.

C. GŁÓWNA KOMISJA REWIZYJNA.

§ 34.

1. Najwyższym organem kontrolującym Związku jest Główna Komisja
Rewizyjna, która składa się z 7 członków i 3 zastępców członków
wybranych na Krajowym Zjeździe Delegatów.

2. Główna Komisja Rewizyjna wybiera spośród swego grona
przewodniczącego, dwóch zastępców przewodniczącego i sekretarza.

3. W razie zmniejszenia się w toku kadencji liczebności Komisji
- w jej skład wchodzą zastępcy członków Komisji wybrani przez Krajowy
Zjazd Delegatów, w kolejności określonej liczbą uzyskanych głosów lub
określonej przez Zjazd.

4. W skład Głównej Komisji Rewizyjnej mogą wchodzić osoby, które:
a) nie są członkami Zarządu Głównego ani nie pozostają z nimi w
stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości z tytułu
zatrudnienia;

b) nie były skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo z winy
umyślnej.

§ 35.

Do Głównej Komisji Rewizyjnej należy:

1) przeprowadzanie co najmniej raz w roku kontroli całokształtu
działalności Związku ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki
finansowej i majątkowej pod względem celowości, oszczędności
i legalności oraz kontrola działalności wszystkich organów Związku
pod względem zgodności ze statutem i programem działania,

2) występowanie do Zarządu Głównego z wnioskami wynikającymi
z ustaleń kontroli,

3) składanie na posiedzeniach Zarządu Głównego wniosków i opinii
dotyczących projektu planów i budżetu,

4) występowanie na Krajowym Zjeździe Delegatów z wnioskiem w
 sprawie absolutorium dla ustępującego Zarządu Głównego,

5) nadzorowanie działalności komisji rewizyjnych oddziałów i kół.

6) zawieszanie komisji rewizyjnych oddziałów w razie wyraźnego braku
aktywności w wykonywaniu zadań albo gdy ich działalność jest niezgodna
z prawem lub statutem Związku.

§ 36.

Szczegółowy zakres działalności komisji rewizyjnych Związku określa
regulamin uchwalony przez Główną Komisję Rewizyjną.

§ 37.

Przewodniczący lub wyznaczony przez niego członek Głównej Komisji
Rewizyjnej mogą brać udział z głosem doradczym w posiedzeniach
Zarządu Głównego i Prezydium Zarządu Głównego.

D. GŁÓWNY SĄD KOLEŻEŃSKI.

§ 38.

1. Główny Sąd Koleżeński składa się z 5 członków i 2 zastępców członków.

2. Główny Sąd Koleżeński wybiera spośród swego grona przewodniczącego
, zastępcę przewodniczącego i sekretarza.

3. W razie zmniejszenia się w toku kadencji liczebności Głównego Sądu
Koleżeńskiego w skład jego wchodzą zastępcy członków Sądu wybrani
na Krajowym Zjeździe Delegatów w kolejności określonej liczbą uzyskanych
głosów lub określonej przez Zjazd.

§ 39.

Główny Sąd Koleżeński rozpatruje sprawy członków Związku dotyczące:

1) nieprzestrzegania statutu, regulaminów i uchwał władz Związku oraz
działania na szkodę Związku,

2) naruszania zasad współżycia społecznego,

3) konfliktów między członkami w sprawach działalności statutowej
Związku.

§ 40.

1. Do Głównego Sądu Koleżeńskiego należy:

1) rozpatrywanie w pierwszej instancji spraw, które dotyczą członków władz
naczelnych Związku i władz oddziałów oraz członków honorowych,

2) rozpatrywanie w drugiej instancji odwołań od orzeczeń Głównego Sądu
Koleżeńskiego jako sądu pierwszej instancji oraz orzeczeń sądów koleżeńskich oddziałów,

3) nadzorowanie działalności sądów koleżeńskich oddziałów,

4) uchwalanie regulaminów Głównego Sądu Koleżeńskiego i sądów
koleżeńskich oddziałów.

2. Główny Sąd Koleżeński rozpatruje sprawy w trzyosobowych zespołach
orzekających, a odwołania od orzeczeń tego Sądu w pięcioosobowych
zespołach orzekających. W skład pięcioosobowego zespołu orzekającego
nie mogą wchodzić osoby, które rozpatrywały sprawy w pierwszej instancji.

3. Od orzeczeń Głównego Sądu Koleżeńskiego wydanych I instancji służy
odwołanie w terminie 30 dni od dnia otrzymania orzeczenia.

§ 41.

Orzeczenia Głównego Sądu Koleżeńskiego wydane w II instancji są
ostateczne.

§ 42.

1. Główny Sąd Koleżeński może wymierzać następujące kary:

1) upomnienie,

2) naganę,

3) zawieszenie w prawach członkowskich na okres od 6 miesięcy do
1 roku,

4) wykluczenie ze Związku.

5) pozbawienie odznaki honorowej Związku

2. Orzeczenie kary zawieszenia w prawach członkowskich lub wykluczenia
ze Związku nie zwalnia władz Związku i jednostek organizacyjnych Związku
od udzielania pomocy osobom niesłyszącym lub z wadą słuchu
zawieszonym w prawach członka lub wykluczonym ze Związku.

VI. WŁADZE ODDZIAŁU.

A. ZJAZD DELEGATÓW ODDZIAŁU.

§ 43.

1. Najwyższą władzą oddziału jest Zjazd Delegatów Oddziału.

2. Do Zjazdu Delegatów Oddziału należy:

1) ustalanie ogólnych kierunków działalności oddziału,

2) rozpatrywanie sprawozdań i ocena działalności władz oddziału,

3) podejmowanie uchwał w sprawie udzielania absolutorium zarządowi
oddziału na wniosek komisji rewizyjnej oddziału,

4) wybór członków i zastępców członków władz oddziału,

5) wybór delegatów na Krajowy Zjazd Delegatów,

6) przyjęcie wniosków i postulatów pod adresem władz państwowych
i samorządowych oraz Zarządu Głównego.

3. Zjazd delegatów oddziału może wybrać prezesa zarządu oddziału.

§ 44.

1. W Zjeździe delegatów oddziału biorą udział z głosem decydującym
delegaci wybrani przez walne zebrania członków kół, z głosem doradczym
członkowie władz oddziału i przedstawiciele Zarządu Głównego, jeżeli nie
są delegatami.

2. Liczbę delegatów na zjazd delegatów oddziału wybieranych przez
poszczególne koła ustala zarząd oddziału. Ustalane liczby delegatów
powinny być proporcjonalne do liczby zrzeszonych członków zwyczajnych
na terenie poszczególnych kół.

3. Mandat delegata trwa przez całą kadencję nowo wybranych władz.

4. O terminie, miejscu i porządku obrad zarząd oddziału zawiadamia jego
uczestników co najmniej na 14 dni przed wyznaczonym terminem zjazdu
delegatów oddziału.

§ 45.

1. Nadzwyczajny zjazd delegatów oddziału zwołuje zarząd oddziału:

1) z własnej inicjatywy,

2) na wniosek Zarządu Głównego,

3) na wniosek komisji rewizyjnej oddziału,

4) na wniosek co najmniej 1/2 ogólnej liczby zarządów kół działających
na terenie danego oddziału.

2. Nadzwyczajny zjazd delegatów oddziału powinien być zwołany przez
zarząd oddziału w terminie 3 miesięcy od daty zgłoszenia wniosku
i obraduje wyłącznie nad sprawami, dla których został zwołany.

B. ZARZĄD ODDZIAŁU.

§ 46.

1. Zarząd Oddziału składa się z 7 do 11 członków i 2 do 5 zastępców
członków.

2. Zarząd oddziału utworzony wg § 21 ust. 3 w czasie poprzedzającym
zjazd delegatów oddziału może składać się z większej liczby członków.

3. W przypadku nie zastosowania przepisu § 43 ust. 3 - zarząd oddziału
wybiera ze swego grona prezesa.

4. Zarząd oddziału na wniosek prezesa wybiera ze swego grona
1-3 wiceprezesów i sekretarza, którzy tworzą prezydium zarządu oddziału.
Liczba członków prezydium zarządu oddziału nie może przekraczać połowy
liczby członków zarządu.

5. W razie zmniejszenia się w toku kadencji liczebności zarządu oddziału
- w jego skład wchodzą zastępcy członków zarządu wybrani na zjeździe
delegatów, w kolejności określonej liczbą uzyskanych głosów lub
określonej przez zjazd.

6. W przypadku rezygnacji lub niemożności pełnienia funkcji w okresie
kadencji prezesa wybranego przez zjazd delegatów oddziału, zarząd
oddziału wybiera ze swojego grona w głosowaniu tajnym nowego prezesa.

§ 47.

Do zarządu oddziału należy:

1) reprezentowanie oddziału na zewnątrz,

2) kierowanie działalnością oddziału zgodnie z postanowieniami statutu
i uchwałami władz Związku,

3) powoływanie i rozwiązywanie kół podległych zarządowi oddziału oraz
nadzorowanie i koordynowanie ich działalności,

4) zarządzanie majątkiem i funduszami Związku w granicach budżetu
oddziału,

5) opracowywanie projektów planu działalności, budżetu oraz
przedstawianie ich Zarządowi Głównemu,

6) uchwalanie budżetu oddziału w ramach przydzielonych środków oraz
zatwierdzanie rocznych sprawozdań finansowych,

6.a) opracowywanie i uchwalanie wewnętrznych regulaminów oddziału,

6.b) opiniowanie wniosków kół terenowych Związku w sprawie nadania
im osobowości prawnej,

7) zawieszanie zarządów kół lub poszczególnych ich członków w razie
wyraźnego braku aktywności w wykonywaniu zadań albo gdy ich działalność
jest niezgodna z prawem lub ze statutem Związku. Zawieszenie
poszczególnych członków zarządu koła nastąpić może po wydaniu
orzeczenia przez sąd koleżeński oddziału w przedmiocie zawieszenia
bądź na wniosek komisji rewizyjnej oddziału lub po zasięgnięciu jej opinii.
W razie zawieszenia zarządu koła zarząd oddziału powołuje zarząd
tymczasowy, który pełni swe funkcje do czasu wyboru nowego zarządu
przez walne zebranie członków koła,

uchylanie sprzecznych z prawem, postanowieniami statutu lub
uchwałami zjazdu delegatów oddziału uchwał zarządów kół,

9) przygotowywanie sprawozdań na zjazd delegatów oddziału.

§ 48.

1. Posiedzenia zarządu oddziału odbywają się w miarę potrzeb nie
rzadziej jednak niż raz na pół roku i zwoływane są przez prezesa lub
wyznaczonego wiceprezesa.

2. Przewodniczący lub wyznaczony przez niego członek komisji rewizyjnej
oddziału mają prawo uczestniczenia w posiedzeniach zarządu oddziału
i prezydium zarządu oddziału z głosem doradczym.

§ 49.

1. W okresach między posiedzeniami zarządu oddziału prezydium kieruje
pracami oddziału zgodnie z regulaminem uchwalonym przez zarząd
oddziału oraz załatwia sprawy zlecone przez zarząd oddziału z wyjątkiem
spraw określonych w § 47 pkt. 3, 7 i 8.

2. Posiedzenia prezydium zarządu oddziału odbywają się co najmniej
6 razy w roku i zwoływane są przez prezesa lub wiceprezesa.

C. KOMISJA REWIZYJNA ODDZIAŁU.

§ 50.

1. Komisja rewizyjna oddziału składa się z 3 do 5 członków
i 1 do 3 zastępców członków.

2. Komisja rewizyjna oddziału wybiera spośród swego grona
przewodniczącego, zastępcę przewodniczącego i sekretarza.

3. W razie zmniejszenia się w toku kadencji liczebności komisji
rewizyjnej oddziału - w jej skład wchodzą zastępcy członków komisji
wybrani na zjeździe delegatów oddziału, w kolejności określonej liczbą
uzyskanych głosów lub określonej przez zjazd.

4. W skład Komisji Rewizyjnej Oddziału mogą wchodzić osoby, które:

a) nie są członkami Zarządu Oddziału ani nie pozostają z nimi w stosunku
pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości z tytułu zatrudnienia;

b) nie były skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo z winy
umyślnej.

§ 51.

1. Do komisji rewizyjnej oddziału należy:

1) przeprowadzanie co najmniej raz w roku kontroli całokształtu działalności
oddziału ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki finansowej
i majątkowej pod względem celowości, oszczędności i legalności
działalności,

2) występowanie do zarządu oddziału z wnioskami wynikającymi z ustaleń
kontroli,

3) występowanie na zjeździe delegatów oddziału z wnioskami w sprawie
absolutorium dla ustępującego zarządu oddziału,

4) nadzorowanie komisji rewizyjnych kół.

2. Komisja rewizyjna oddziału może wystąpić do Zarządu Głównego
Związku z wnioskiem o zawieszenie w czynnościach zarządu oddziału
bądź poszczególnych jego członków, a do zarządu oddziału o zawieszenie
w czynnościach zarządu koła lub poszczególnych jego członków.

D. SĄD KOLEŻEŃSKI ODDZIAŁU.

§ 52.

1. Sąd koleżeński oddziału składa się z 3 do 5 członków i 1 do 2 zastępców
członków. Sąd koleżeński oddziału wybiera ze swego grona
przewodniczącego, zastępcę przewodniczącego i sekretarza.

2. W razie zmniejszenia się w toku kadencji liczebności sądu
koleżeńskiego oddziału w jego skład wchodzą zastępcy członków sądu
wybrani na zjeździe delegatów oddziału w kolejności określonej liczbą
uzyskanych głosów lub określonej przez zjazd.

§ 53.

1. Sąd koleżeński oddziału rozpatruje w I instancji sprawy członków
oddziału, określone w § 39.

2. Sąd koleżeński oddziału rozpatruje sprawy w trzyosobowych zespołach
orzekających.

§ 54.

Postanowienia § 40 ust. 3 i § 42 ust.1 pkt 1 do pkt 4 i ust. 2 Statutu stosuje
się odpowiednio.

VII. KOŁA ZWIĄZKU.

§ 55.

1. Najwyższą władzą koła jest walne zebranie członków koła.

1.a. W kołach liczących mniej niż 500 członków odbywają się walne
zebrania członków kół. W kołach liczących ponad 500 członków mogą
odbywać się zebrania w grupach, w ramach których wybierani są
przedstawiciele grup na walne zebranie członków koła. Zasady zwoływania
zebrań członków w grupach oraz zasady i klucz wyboru przedstawicieli grup
ustala zarząd oddziału w regulaminie tych zebrań.

2. Do walnego zebrania członków koła należy:

1) uchwalanie kierunków działalności koła,

2) wybór członków i zastępców członków zarządu koła i komisji rewizyjnej
koła,

3) rozpatrywanie sprawozdań zarządu i komisji rewizyjnej oraz
podejmowanie na wniosek komisji rewizyjnej uchwały w sprawie
absolutorium dla ustępującego zarządu koła,

4) wybór delegatów na zjazd delegatów oddziału,

5) uchwalanie wniosków na zjazd delegatów oddziału.

3. W walnym zebraniu koła biorą udział z głosem decydującym członkowie
koła, z głosem doradczym członkowie władz oddziału nie będący członkami
koła.

4. O terminie i miejscu obrad walnego zebrania zarząd zawiadamia
członków koła co najmniej na 14 dni przed terminem zebrania.

5. Walne zebranie członków koła jest prawomocne w drugim terminie bez
względu na ilość członków zwyczajnych biorących udział w zebraniu.

§ 56.

1. Nadzwyczajne walne zebranie członków koła zwołuje zarząd koła:

1) z własnej inicjatywy,

2) na wniosek zarządu oddziału,

3)  na wniosek komisji rewizyjnej koła,

4) na wniosek co najmniej 1/2 liczby członków koła.

2. Nadzwyczajne walne zebranie członków koła zarząd powinien zwołać
w terminie jednego miesiąca od daty wniosku.

3. Nadzwyczajne walne zebranie członków koła obraduje wyłącznie nad
sprawami, dla których zostało zwołane.

§ 57.

1. Zarząd koła składa się z 5 do 9 członków oraz 2-3 zastępców członków.

2. Zarząd koła wybiera ze swego grona prezesa, wiceprezesa, sekretarza
i skarbnika.

3. W razie zmniejszenia się w toku kadencji liczebności zarządu koła
- w skład jego wchodzą zastępcy członków wybrani na walnym zebraniu
koła w kolejności określonej liczbą uzyskanych głosów lub określonej przez
walne zebranie koła.

4. Zarząd koła utworzony wg przepisów § 22 ust. 3 w czasie poprzedzającym
walne zebranie członków koła może składać się z większej liczby członków.

§ 58.

1. Do zarządu koła należy:

1) reprezentowanie koła na zewnątrz,

2) kierowanie działalnością koła zgodnie z postanowieniami statutu
i uchwałami władz wyższego stopnia,

3) zarządzanie majątkiem i funduszami Związku w granicach budżetu koła,

4) uchwalanie projektów planu działalności i budżetu koła oraz
przedstawianie ich zarządowi oddziału,

5) przygotowywanie sprawozdań na walne zebranie członków koła.

2. Posiedzenia zarządu koła odbywają się w miarę potrzeb, nie rzadziej niż
raz w kwartale i zwoływane są przez prezesa lub wiceprezesa.

3. Przewodniczący lub wyznaczony przez niego członek komisji rewizyjnej
koła mają prawo uczestniczenia w posiedzeniach zarządu koła z głosem
doradczym.

§ 59.

1. Komisja rewizyjna koła składa się z 3 do 5 członków oraz 2 zastępców
członków. Komisja rewizyjna koła wybiera ze swego grona
przewodniczącego i sekretarza.

2. W razie zmniejszenia się w toku kadencji liczebności komisji rewizyjnej
koła - w skład jej wchodzą zastępcy członków komisji wybrani na walnym
zebraniu koła w kolejności określonej liczbą uzyskanych głosów lub
określonej przez walne zebranie koła.

3. W skład Komisji Rewizyjnej Koła mogą wchodzić osoby, które:

a) nie są członkami Zarządu Koła ani nie pozostają z nimi w stosunku
pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości z tytułu zatrudnienia;

b) nie były skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo z winy
umyślnej.

§ 60.

Do komisji rewizyjnej koła należy:

1) przeprowadzenie co najmniej raz w roku kontroli całokształtu działalności

koła, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki finansowej,

2) występowanie do zarządu z wnioskami wynikającymi z ustaleń kontroli,

3) występowanie na walnym zebraniu członków z wnioskiem w sprawie
absolutorium dla ustępującego zarządu koła.

VIII. MAJĄTEK I FUNDUSZE ZWIĄZKU.

§ 61.

Majątek Związku stanowią nieruchomości, ruchomości, udziały w spółkach
, papiery wartościowe, prawa oraz fundusze, to jest aktywa w gotówce
i zgromadzone na kontach bankowych.

§ 62.

1. Na majątek Związku składa się majątek zgromadzony do dnia uzyskania
przez oddziały osobowości prawnej oraz nabyty na rzecz Związku po tej dacie.

2. Zbycie lub obciążenie majątku nieruchomego o którym mowa
w ust. 1 wymaga zgody Zarządu Głównego.

3. Majątek nieruchomy może być nabywany przez Zarząd Główny
lub oddziały, czy koła terenowe posiadające osobowość prawną,

3.a) majątek nieruchomy, ruchomy, aktywa, udziały w spółkach,
papiery wartościowe itp. zgromadzony i zakupiony ze środków własnych
przez oddziały lub koła terenowe, po uzyskaniu przez nie osobowości
prawnej, stanowi majątek oddziału lub koła terenowego i o jego zbyciu
decydują zarządy tych jednostek. Jednostce wyższego stopnia odpowiednio
przysługuje prawo pierwokupu (odpowiednio Zarządowi Głównemu
lub oddziału).

4. Zbycie majątku nieruchomego nabytego przez oddziały po terminie
o którym mowa w ust. 1 wymaga powiadomienia Zarządu Głównego
, któremu lub jednostce przez niego wskazanej, przysługuje pierwszeństwo
w nabyciu. Termin do złożenia oświadczenia o chęci nabycia wynosi
3 miesiące od zawiadomienia Zarządu Głównego. Zasady te obowiązują
odpowiednio w układzie: macierzysty oddział PZG, a jego koła terenowe
posiadające osobowość prawną

5. W przypadku rozwiązania oddziału o przeznaczeniu jego majątku
decyduje Zarząd Główny zaś w przypadku rozwiązania koła terenowego
posiadającego osobowość prawną - zarząd jego macierzystego oddziału.

§ 63.

1. Na fundusze Związku składają się:

1) wpisowe i składki członkowskie,

2) dochody z imprez i wydawnictw,

3) dochody z majątku nieruchomego i ruchomego, dochody ze sprzedaży
udziałów w spółkach, dywidendy z akcji, papiery wartościowe,

4)    dotacje państwowe i inne przekazywane w związku z zadaniami
zleconymi Związkowi,

5) dochody z działalności gospodarczej,

6) zapisy, spadki i darowizny.

2. Dochodami Związku zarządza Zarząd Główny, a dochodami oddziałów
ich zarządy.

§ 64.

1. Zarząd Główny może przekazać swój majątek na podstawie umowy
użyczenia zgodnie z art. 710 kc jednostkom organizacyjnym, posiadającym
osobowość prawną. W przypadku likwidacji jednostki, majątek wcześniej
jej przekazany przejmuje Zarząd Główny.

2. W odniesieniu do oddziałów przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio.

§ 65.

Umowy, pełnomocnictwa oraz wszelkie oświadczenia woli, które pociągają
za sobą zobowiązania pieniężne lub zmianę majątku Związku, wymagają
do swej ważności podpisów dwóch upoważnionych członków
Zarządu Głównego lub innych osób upoważnionych przez Zarząd Główny.

§ 66.

Umowy, pełnomocnictwa oraz wszelkie oświadczenia woli, które pociągają
za sobą zobowiązania pieniężne lub zmianę majątku jednostki Związku
posiadającej osobowość prawną (oddziały, niektóre koła) wymagają
do swej ważności podpisów dwóch upoważnionych członków zarządów tych
jednostek lub innych osób upoważnionych przez zarządy tych jednostek.

IX. POSTANOWIENIA KOŃCOWE.

§ 67.

1. Uchwały wszystkich władz Związku z wyjątkami przewidzianymi
w niniejszym statucie, zapadają zwykłą większością głosów przy obecności
co najmniej połowy uprawnionych do głosowania.

2. Projekty zmian statutu uchwala Krajowy Zjazd Delegatów
większością 2/3 głosów przy obecności co najmniej połowy uprawnionych
do głosowania.

§ 68.

1. Uchwałę o rozwiązaniu Związku podejmuje Krajowy Zjazd Delegatów
większością 3/4 głosów, przy obecności co najmniej połowy uprawnionych
do głosowania.

2. W przypadku podjęcia uchwały o rozwiązaniu Związku, Krajowy
Zjazd Delegatów wyznaczy komisję do przeprowadzenia likwidacji
i określi cel, na który powinien być przeznaczony majątek Związku.